Ïðîò. ²ãîð Êóòaø

22 æîâíòÿ 1999 ð. â ïðèì³ùåíí³ ïîñîëüñòâa Óêða¿íè â Îòòaâ³ â³äáóâñÿ ìèñòåöüêèé âå÷³ð ïðèñâÿ÷åíèé 5-ë³òòþ ñìåðòè òaëaíîâèòî¿ óêða¿íêè ç Ìîíòðåaëþ áëaæåííî¿ ïaì’ÿòè Aííè Îáîðîí³â-Ãåíäåðñîí. Ía âå÷îð³ åêñïîíóâaëañÿ âèñòaâêa òâîð÷îñòè Aííè òa ¿¿ ä³äóñÿ ñâ³òëî¿ ïaì’ÿòè Ïåòða Íîñêa, ÿêèé ñëaâíèé, ì³æ ³íøèì, ç éîãî ³ëþñòðaö³¿ äî âèäaííÿ ïîåç³é Òaðaña Øåâ÷åíêa 1927 ð. Öå âèäaííÿ ïîÿâèëîñÿ â ÷añ³ êîðîòêîòðèâaëîãî ðîçêâ³òó óêða¿íñüêî¿ êóëüòóðè, íaòõíåííîãî â³äðîäæåííÿì óêða¿íñüêî¿ äåðæaâíîñòè, ÿêîìó æîðñòîêî ïîêëaëè êðaé ñòaë³íñüê³ óêaçè òa ëþòå ãîí³ííÿ ía óêða¿íñòâî ía ïî÷aòêó 1930-èõ ðîê³â, ùî çaâåðøèëîñÿ ãîëîäîìîðîì òa ÷èñòêaìè ºæîâùèíè.

Aíía, äîíå÷êa ä³ÿëüíèõ ìîíòðåaëñüêèõ óêða¿íö³â áë. ï. ªâãåía Îáîðîí³âa òa Òaòÿíè Íîñêî-Îáîðîí³â, íaðîäèëañü â Ëaø³í³ 16 ëèïíÿ 1954, a â³ä³éøëa ó â³÷í³ñòü 8 âåðåñíÿ 1994 ð. çaëèøèëa ñêaðá ïî ñîá³: ä³òîê Òåòÿíó òa ³êåíò³ÿ ç ÷îëîâ³êîì Äæîíîì Ãåíäåðñîí. Äî òîãî æ äóø³ ÷èñëåííèõ ó÷í³â â Ëaø³í³ òa ñõ³äíüî-ï³âäåííîìó Êâåáåêó, ÿêèõ áóëa óëþáëåíîþ ó÷èòåëüêîþ. A ùå ñîêðîâèùå ñâîãî ìèñòåöòâa: ³íòåðïðåòaö³¿ â êåðaì³ö³ òa ïèñaíêaõ ìîòèâ³â òaºìíè÷î-êðañèâî¿ òðèï³ëüñüêî¿ êóëüòóðè, ÿêa ëåæèòü â îñíîâ³ ñó÷añíî¿ óêða¿íñüêî¿ öèâ³ë³çaö³¿. Ìåí³, ÿê ñâÿùåíèêó, â³äîìèé ³ ïðîÿâ íaéâèùîãî ìèñòåöòâa Aííè: ìèñòåöüêa êaðòèía ¿¿ æèòòÿ, ÿêå çaâåðøèëîñü õîðîáðîþ áîðîòüáîþ ç òÿæêîþ íåäóãîþ, ùîá çáåðåãòè ïðåö³ííèé äað çåìíîãî æèòòÿ, a ïîò³ì ïðèì³ðía, ñìèðåíía é áåçñòðaøía â³ääa÷a éîãî â ðóêè Òâîðöÿ!

Îäèí ç ïîïóëÿðíèõ ìîòèâ³â ö³º¿ òðèï³ëüñüêî¿ òâîð÷îñòè áóëa ñï³ðaëü, ÿêa áóëa íå òaê ïðèêðañîþ, ÿê ô³ëîñîôñüêî-ðåë³ã³éíèì âèñëîâîì ñâ³òîñïðèéìaííÿ, ÿêèì Äóõ Áîæèé íaä³ëèâ ïðaùóð³â íaðîäó Óêða¿íè. Òaêèì ÷èíîì, çäaºòüñÿ, âèñëîâëþâaëè ñïîñòåðåæåííÿ, ùî â æèòò³ ³ â êîñìîñ³ âçaãaë³ ³ñíóþòü öèêëè-êîëa, ÿê³ ïîñò³éíî ïîâòîðþþòüñÿ, aëå çaâæäè ïîñòóïaþòü. Òîáòî í³ùî íå ïîâåðòaºòüñÿ äî òîãî, ùî áóëî. Âñå ía÷åáòî ïîä³áíå, aëå âñå â³äì³ííå! ßê ð³÷êa, âñå ïëèâå äî ÿêî¿ñü ìåòè, ÿêó ìîæía ï³çíaâaòè ò³ëüêè ïîäèâîì, ëþáîâ’þ, âäÿ÷í³ñòþ òa â³ðîþ.

Ìèñòåöüê³ êaðòèíè ä³äóñÿ Ïåòða, ì³æ ÿêèìè áóâ ³ ïîðòðåò Aííè, ïîºäíaí³ áóëè ó âèñòaâö³ ç òâîð÷³ñòþ ãåí³ÿëüíî¿ âíó÷êè. ² öå â ïîñîëüñòâ³ Óêða¿íè, òîáòî ía äèïëîìaòè÷íîìó òåðåí³ Óêða¿íè. Éîãî çóñòð³÷aº, ïðèì³ùóº, ç ðaä³ñòþ òa ãîðä³ñòþ ïîêaçóº ñâ³òîâ³ êða¿ía, â ÿê³é íaðîäèëañü öÿ áîæåñòâåíía êðaña òa äëÿ ÿêî¿ âîía ïîñâÿ÷åía. гê ç ðîêîì ïðîò³êaâ ³ ñï³ðaëü ä³éøëa äî òîãî, ùî öå îö³íåííÿ â³ëüíî¿ òâîð÷îñòè äóø ä³äóñÿ ³ âíó÷êè â³äáóâaºòüñÿ òaì, äå âaæêî áóëî êîëèñü ìð³ÿòè éîãî ïîáa÷èòè. Óêða¿ía – â³ëüía, ða䳺 îñÿãíåííÿìè ñâî¿õ ä³òåé ía ð³äíèõ çåìëÿõ ³ äaëåêî ça ìîðåì – ó Êaíaä³!

Ðaä³ñíî é óðî÷èñòî â³äêðèâ âèñòaâêó òa ïðèâ³òaâ ãîñòåé: ðîäèíó Îáîðîí³â òa Ãåíäåðñîí, äðóç³â òa ÷ëåí³â óêða¿íñüêèõ ãðîìaä Ìîíòðåaëþ é Îòòaâè ïîñîë Âîëîäèìèð Õaíäîã³é ç äðóæèíîþ Íaòa볺þ. dz ñëîâîì ïîÿñíåííÿ âèñòóïèâ ÷îëîâ³ê Äæîí, ÿêèé ç ïðèì³ðíîþ ëþáîâ’þ òa í³æí³ñòþ 6-èé ð³ê ñaì äîãëÿäaº é âèõîâóº ä³òîê ñâî¿õ òa ìèëî¿ ïîê³éíî¿ äðóæèíè, ñaì ìèñòåöü ³ äîñòîéíèé ¿¿ ìóæ. ²ç çâîðóøëèâèì ñëîâîì âèñòóïèëa é Òåòÿía, äî÷êa Ïåòða Íîñêa, ìaòè Aííè, ÿêa ñïîëó÷óº öþ ñï³ðaëü ³ äîãëÿäaº, ùîá êîëî äaë³ éøëî âïåðåä äî äaëüøî¿ íåâ³äîìî¿, aëå íaïåâíî ïðåêðañíî¿ ìåòè. Ïðè öüîìó ïîäaðóâaëa ïîñîëüñòâó ìaëþíîê Íîñêa – ïaì’ÿòíèêa íaä Äí³ïðîì ñâ. ð³âíîaïîñòîëüíîìó âåëèêîìó êíÿçþ Âîëîäèìèðó, õðåñòèòåëåâ³ Óêða¿íè-Ðóñè, ç íaãîäè 2000-ë³òòÿ íaðîäæåííÿ Ãîñïîäa ²ñóña Õðèñòa òa 115-ë³òòÿ ç äíÿ íaðîäæåííÿ áaòüêa-õóäîæíèêa.

ϳñëÿ îãëÿíåííÿ âèñòaâêè áóëî ãaðíå ïðèéíÿòòÿ ç âèíîì. Äî ðå÷³ öå âæå òðåòÿ âèñòaâêa, áî âæå â òðaâí³ 1995 ð. âîía âëaøòîâaía â Óêða¿íñüêîìó Ìóçå¿-Aðõ³â³ ³ì. Ïaòð³ÿðõa Éîñèôa Ñë³ïîãî â Ìîíòðåaë³, a â ñaìîìó Êèºâ³ â Ìóçåþ ³ì. Òaðaña Øåâ÷åíêa â ì³ñÿöÿõ ëèïí³ òa ñåðïí³. ¯¿ æ òaì â³äêðèâ ó ñaì äåíü ñâîãî â³äõîäó ó â³÷í³ñòü ñâ. ï. Ïaòð³ÿðõ Âîëîäèìèð (Ðîìaíþê), ãëaâa Óêða¿íñüêî¿ Ïðaâîñëaâíî¿ Öåðêâè Êè¿âñüêîãî Ïaòð³ÿðõaòó. Êaðòèíè çaëèøèëèñÿ ùå ía äåÿêèé ÷añ (îäía ç íèõ – ìaëþíîê Âèäóáèöüêîãî ìaíañòèðÿ – çíaõîäèòüñÿ â ïîñîëüñòâ³ ùå ç 1995 ð., êîëè ¿¿ ïîäaðóâaëa Òåòÿía Ïåòð³âía ç íaãîäè 110-ë³òòÿ ç äíÿ íaðîäæåííÿ ñëaâíîãî ñâîãî áaòüêa). A êåðaì³êó â³äâåçëè íaçaä ó ëîíî ðîäèíè, äå çáåð³ãaºòüñÿ äî ÷åðãîâèõ ïîÿâ äëÿ íañîëîäè é íaòõíåííÿ ãëÿä÷³â.

Öaðñòâî Íåáåñíå ñâ. ï. Ïåòðîâ³ Íîñêîâ³ òa âíó÷ö³ éîãî Aíí³ Îáîðîí³â-Ãåíäåðñîí. Ðîäèí³ òa òèì, ùî óìîæëèâèëè öå ñâÿòêóâaííÿ òaëaíòó òa æèòòÿ, ïîäÿêa òa ïðèçíaííÿ. Òèì, ÿê³ ðaíè ñìóòêó ïî âòðaò³ òaêèõ äîðîãèõ ³ ìèëèõ îñ³á íîñèòèìóòü óñå ñâîº æèòòÿ, ïîøëè Ãîñïîäè ñïîê³é òa ñèëó ïîíåñòè ³ öåé õðåñò äî ê³íöÿ, ïåðåòâîðþþ÷è òÿãað ía êðèëa, ÿêèìè ìîæía ïåðåëåò³òè ìîðå áîëþ òa òóðáîò, òa ùå ç ñîáîþ äåêîãî ïåðåíåñòè. Òaêå ïîêëèêaííÿ ìèñòöÿ – òîãî, ùî òâîðèòü ía ïîëîòí³, ía êåðaì³ö³, ía ÿº÷êó, òa òîãî ùî òâîðèòü êaðòèíó òêaíèíîþ æèòòÿ, ÿêå ïðÿìóº äî ïðåêðañíîãî.