Óêðà¿íö³ Áîñí³¿ â³äçíà÷èëè çíàìåííó äàòó

Ìèõàéëî Ëÿõîâè÷


Ç 13 äî 21 ñåðïíÿ 2002 ðîêó óêðà¿íñüêå íàñåëåííÿ Áîñí³¿ â³äçíà÷àëî çíàìåííó äàòó 100 ðîê³â â³ä ïåðøèõ â³äâ³äèí Ìèòðîïîëèòîì Aíäðåºì Øåïòèöüêèì ö³º¿ áàëêàíñüêî¿ êðà¿íè. Ìèòðîïîëèò Àíäðåé, ïîâåðòàþ÷èñü äî Ëüâîâà ç Ðèìó â 1902 ðîö³, âñòóïèâ äî Áîñí³¿. Òóò â³äâ³äàâ íàøèõ â³ðíèõ ³, ïîáà÷èâøè âàæêå ñòàíîâèùå óêðà¿íö³â ó ö³é ñòîðîí³, íàìàãàâñÿ äîïîìîãòè ¿ì. Êð³ì òîãî, ùî çàñòóïàâñÿ ïåðåä àâñòð³éñüêèì óðÿäîì çà íàøèõ ëþäåé, çàêóïèâ çåìëþ íà ãîð³ Êîçÿ÷³é, äå íàñàäèëè âèíîãðàäíèê, ÿêèé ñòàâ ì³ñöåì ïðàö³ òà çàðîá³òêó óêðà¿íñüêèõ ïîñåëåíö³â.

Äî íàøèõ á³äíèõ ïîñåëåíö³â ó Áîñí³¿ Ìèòðîïîëèò âèñëàâ ìîíàõ³â-ñòóäèò³â, ÿê³ ó ñåë³ Kàìåíèö³ çáóäóâàëè äåðåâÿíèé ìîíàñòèð. Öåé ìîíàñòèð ñòàâ äóõîâíèì ³ åêîíîì³÷íèì öåíòðîì äëÿ ãàëèöüêèõ ïåðåñåëåíö³â. Ìîíàõè ¿õ ï³äáàäüîðþâàëè íà äóñ³, çàêð³ïëþâàëè ¿õíþ â³ðó, äîïîìàãàëè ¿ì åêîíîì³÷íî. Íà æàëü, â 1914 ðîö³ ñåðáñüê³ åêñòðåì³ñòè ñïàëèëè ìîíàñòèð, à ìîíàõ³â âèãíàëè. ³ä òîãî ÷àñó àæ äî ñüîãîäí³ íåìຠâæå ìîíàõ³â-ñòóäèò³â ó Áîñí³¿.

Ìèòðîïîëèò Øåïòèöüêèé òàêîæ ïîïðîñèâ Êðèæåâñüêîãî ºïàðõà Âëàäèêó Þë³ÿíà Äðîãîáåöüêîãî ïðè-çíà÷èòè äëÿ óêðà¿íö³â Áîñí³¿ äóõîâíèõ ïðîâ³äíèê³â. Ïåðøèì ñâÿùåíèêîì, ÿêèé ñëóæèâ äëÿ ïîñåëåíö³â, áóâ î. Àíäð³é Ñå´åä³.

Ó ñâî¿é êíèæö³ Ïîëîæåííÿ ðóñèí³â ó Áîñí³¿, ÿêà âèéøëà 1909 ðîêó ó Ëüâîâ³, ìîíàõ-âàñèë³ÿíèí Éîñèô Ãðîäñüêèé ïèøå: Àæ îñü ñòàëîñÿ, ùî íàø Ïðåîñâÿùåííèé Ìèòðîïîëèò Àíäðåé Øåïòèöüêèé, áóäó÷è â 1902 ð. â Ðèì³, ïðèãàäàâ ñîá³ áîñí³éñüê³ ëèñòè òà íàøèõ ëþäåé ó Áîñí³¿ ³ ÿê äîáðèé ïàñòèð çàäóìàâ â³äâ³äàòè ñâî¿õ â³ðíèõ â Áîñí³¿. ßê çàäóìàâ, òàê ³ çðîáèâ, õî÷ ïîäîðîæ äî òàêîãî ïðîïàñòèñòîãî êðàþ, ÿê Áîñíà, áóëà äëÿ íàøîãî íàéäîñòîéí³øîãî àðõ³ºðåÿ ³ òàê íå äóæå çäîðîâîþ, à ð³âíîæ äóæå ³ äóæå íåáåçïå÷íîþ. Íà â³ñòü, ùî ãàëèöüêèé Ìèòðîïîëèò ïðè¿õàâ äî Áîñíè, çàðàç äàëè çíàòè òåëºãðàô³÷íî äî Ïðíÿâîðà. Êîëè ïðî öå ïî÷óâ íàð³ä, óñ³, ùî æèëè â îêîëèö¿ Ïðíÿâîðà, ç³áðàëèñÿ, ìîâ ï÷îëè, çà ì³ñòîì, î÷³êóþ÷è ïðè¿çäó ñâîãî Âëàäèêè. Íå òðåáà ³ çãàäóâàòè ïðî öå, ÿêå âðàæåííÿ çðîáèëà íà íàøèõ á³äîëàõ³â ïîÿâà äîðîãîãî ãîñòÿ. Íàð³ä ïëàêàâ ç ðàäîñòè ³ íå ì³ã äîâãî ñòðèìàòèñÿ â³ä ïëà÷ó, ìîâ òà äèòèíà, ùî çãóáèëàñÿ â³ä ìàòåðè. ² Ïðåîñâÿùåííèé òàêîæ íå ì³ã âòà¿òè ñâîãî çâîðóøåííÿ, ³ â³í, íåçâàæàþ÷è í³ íà äîðîãèé ÷àñ, í³ íà äåÿê³ òðóäíîñò³ òà íåâèãîäè áîñí³éñüê³, í³ âê³íö³ íà ñâîº çäîðîâÿ, ð³øèâñÿ îãëÿíóòè áëèæ÷å áîñí³éñüêèé ðàé. ² íå âäîâîëèâ ñÿ íàø Ìèòðîïîëèò òèì, ùî çâèä³â Ïðíÿâîð, àëå ïî¿õàâ â ãëèáèíó Áîñíè, ñêð³çü òàì ïî îñåëÿõ, äå ëèøå áóëè íàø³ Ðóñèíè.  ò³é ïîäîðîæ³ òîâàðèøèâ Ìèòðîïîëèòîâè î. Àíäðåé Ñå´åä³. À ïî äîðîç³ âèõîäèëè ëþäè ç³ ñâî¿õ áóä, îáê³ï÷åí³, ìîâ êîìèíÿð³, âèâîäèëè ñâî¿ ä¿òè íàï³âíàã³, à Ìèòðîïîëèò çàõîäèâ äîñåðåäèíè, çãèíàþ÷èñü íåðàç íå òî âäâîº, à âòðîº, áî, çâ³ñíî, ùî â³í çðîñòîì âåëèêèé.  áóäàõ ñiäàâ íåçâè÷àéíèé ã³ñòü íà ñò³ëü÷èêó, ðîçìîâëÿâ ç ãàçäàìè òà ïîòiøàâ ¿õ, ÿê ì³ã. À êîëè õòî ÷èìîñü ïîãîñòèâ, òî Ìèòðîïîëèò íå ïîãîðäèâ ³ õëiáîì êóêóðóäçÿíèì, ¿â éîãî òà æàëóâàâ íàøèõ áåçòàëàííèõ ïåðåñåëåíö³â. Êîëè òàê Ìèòðîïîëèò ïåðå¿õàâ ïî âñ³õ îñåëÿõ, â³äïðàâëÿþ÷è ñêð³çü Ñëóæáó Áîæó òà ñïîâ³äàþ÷è âñ³õ, ³ ïîáà÷èâ òó á³äó òà íóæäó çàãàëüíó, òî àæ ðóêè çàëîìèâ.

13 ñåðïíÿ ö.ð. Ïðåîñâÿùåííèé Âëàäèêà Ãë³á Ëîí÷èíà ïðèáóâ äî Çàãðåáó, äå çóñòð³âñÿ ç Âëàäèêîþ Ñëàâîìèðîì ̳êëîâøîì, ºïàðõîì Êðèæåâñüêèì. Íàñòóïíîãî äíÿ â³äâ³äàâ ñåñòåð-âàñèë³àíîê õîðâàòñüêî¿ â³öå-ïðîâ³íö³¿, à òàêîæ êàòåäðàëüíèé ñîáîð ó Êðèæåâöÿõ. ³äòàê ðàçîì ç Ïðåîñâÿùåííèì ºïèñêîïîì Ñëàâîìèðîì ó ì. Îñ³ºêó çàâ³òàâ äî ìîíàñòèðÿ ñåñòåð-âàñèë³aíîê óêðà¿íñüêî¿ â³öå-ïðîâ³íö³¿. Òàì â³äáóëîñÿ îñâÿ÷åííÿ íîâîçáóäîâàíî¿ êàïëèö³.

17 ñåðïíÿ Âëàäèêà Ãë³á Ëîí÷èíà ïðè¿õàâ äî Ïðíÿâîðà. Òàì âæå áóâ õîð êàòåäðàëüíîãî ñîáîðó Ñâÿòîãî Þðà ç³ Ëüâîâà. 18 ñåðïíÿ â³äáóëàñÿ Àðõiºðåéñüêà Áîæåñòâåííà ˳òóðã³ÿ. Ó ñâî¿é ïðîïîâ³ä³ Âëàäèêà Ãë³á ãîâîðèâ ïðî áàòüê³âñüêó îï³êó Ìèòðîïîëèòà Àíäðåÿ, ÿêèé, ðîçó-ì³þ÷è ëþäñüêå ñòðàæäàííÿ, äîïîì³ã ÿê äóõîâíî, òàê ³ ìàòåð³àëüíî. Ó ðàìêàõ öüîãî â³çèòó Ïðåîñâÿùåííèé Âëàäèêà Ãë³á Ëîí÷èíà â³äâ³äàâ ñåëà Êàìåíèöþ òà Ñòàðó Äóáðàâó. Òàì â³äñëóæèâ ïàíàõèäè çà ïîñåëåíö³â ³ ñâÿùåíèê³â, ÿê³ ¿õ îáñëóãîâóâàëè.

19 ñåðïíÿ, ó äåíü Ïðåîáðàæåííÿ Ãîñïîäíüîãî, ðàçîì ç Ïðåîñâÿùåííèì Âëàäèêîþ Ñëàâîìèðîì Âëàäèêà Ãë³á, ó ñï³âñëóæ³íí³ äåñÿòè ñâÿùåíèê³â, â³äñëóæèâ Àðõ³ºðåéñüêó ˳òóðã³þ. Ó äðóã³é ïîëîâèí³ äíÿ â³äáóâñÿ êîíöåðò, ó ÿêîìó áðàâ ó÷àñòü õîð êàòåäðàëüíîãî ñîáîðó Ñâ. Þðà ³ ð³çí³ äèòÿ÷³ òà ìîëîä³æí³ êîëåêòèâè.

Ïðåîñâÿùåííèé Âëàäèêà Ãë³á Ëîí÷èíà, ºïèñêîï-ïîì³÷íèê Ëüâ³âñüêèé, ï³ñëÿ ñâîãî ïîâåðíåííÿ äî Ëüâîâà ñêàçàâ, ùî, ïåðåáóâàþ÷è íà Áàëêàíàõ, â³í áóâ ³ ïðèºìíî âðàæåíèé, ³ çàñìó÷åíèé. Ðàä³ñíî áóëî òîìó, ùî ÷åðåç ñòî ðîê³â íàø³ ãðîìàäè ³ ñüîãîäí³ ³ñíóþòü, óñï³øíî ñòàðàþ÷èñü çáåðåãòè ñâîþ ³äåíòè÷í³ñòü, à ñóìíî òîìó, ùî ê³ëüê³ñòü íàøèõ â³ðíèõ ³ñòîòíî çìåíøèëàñÿ, ³ íå ò³ëüêè ÷åðåç ïðèðîäíþ àñèì³ëÿö³þ, à øâèäøå âíàñë³äîê îñòàííüî¿ â³éíè.

Aâòîð ñòàòò³ âèêîðèñòàâ äåÿêó ³íôîðìàö³þ ïðåñ-ñëóæáè ãëàâè ÓÃKÖ